Het is goed dat gemeenteraden door de Omgevingswet niet meer overal uitspraak over te hoeven doen, maar de Nederlandse Vereniging van Raadsleden (NVvR) is bang dat de wet de positie van de raad in gevaar brengt. Het is een van de vijf problemen die de raadsledenvereniging in een position paper op een rij zet. De NVvR herhaalt het verzoek om de invoering uit te stellen naar 2023 en zo ‘chaos te voorkomen’.
Positie
De wet draagt volgens de NVvR bij aan een ‘snellere, transparantere en betrouwbaardere overheid’, maar ‘aan de andere kant lijkt de Omgevingswet bevoegd gezag naar het college te verplaatsen’. De vereniging roept de Eerste Kamer (waar NVvR-voorzitter Bahreddine Belhaj onlangs al zijn zorgen uitte) op om ‘de positie van de gemeenteraad als platform voor het afwegen van alle belangen voluit in positie te houden’.
Nieuw uitstel
Een ander probleem is volgens raadsleden de timing van de invoering. Onlangs bleek uit onderzoek van de NVvR en Binnenlands Bestuur al dat er brede vrees is voor chaos na de invoering op 1 juli. Bijna de helft van de gevraagde raadsleden wil vasthouden aan de geplande invoeringsdatum en ruim een derde is voor nieuw uitstel. De gemeentegrootte en de politieke voorkeur van raadsleden wegen sterk mee in het oordeel.
Bruidsschat
Andere resultaten uit het onderzoek waren dat raadsleden de financiële consequenties van de wet slecht kunnen overzien. De NVvR hekelt nu de wijze waarop de Omgevingswet wordt gepresenteerd als ‘bruidsschat’: ‘Het wordt gebracht als cadeautje van het rijk, terwijl het in feite gaat om een extra takenpakket voor gemeentes.’ De vereniging wil adequate middelen voor de uitvoering.
Wenselijkheid
Een verdere zorg van de NVvR is dat het afwegingsproces minder democratisch wordt: de vergunningstermijn wordt verkort van 26 naar 8 weken. ‘Efficiency en snelheid, vooral ten behoeve van ondernemers, lijkt belangrijker dan voldoende tijd en ruimte voor het maatschappelijk debat over wenselijkheid van keuzes.’ En de vereniging hoopt dat de motie-Nooren verandering brengt in de oorspronkelijke situatie in de Omgevingswet, dat de keuze voor wel of geen burgerparticipatie bij de ontwikkelaar ligt.