Maar liefst 15 procent van de raadsleden zegt de afgelopen jaren te zijn bedreigd, toch wil een meerderheid nog vier jaar door, blijkt uit een enquête van de vereniging voor raadsleden en de NOS.
Judith Harmsen17 januari 2022, 13:05
Een doodsbedreiging via de mail, of een scheldkanonnade via sociale media. Het aantal gemeenteraadsleden dat te maken krijgt met dit intimiderende berichten is de afgelopen jaren fors toegenomen. Dat blijkt uit een enquête onder raadsleden, uitgezet door de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden (NVR) en de NOS.
Van de 1626 raadsleden die de vragenlijst invulden, zegt maar liefst 15 procent de afgelopen raadsperiode te maken te hebben gehad met bedreigingen of zelfs geweld. Dat is drie keer zoveel als in 2015, toen een vergelijkbare enquête werd gehouden.
Bedreigd op het schoolplein
Vaak komen de bedreigingen via sociale media, of de mail binnen, maar ook telefonisch of op straat worden raadsleden met enige regelmaat lastig gevallen, zo laten ze weten. Zo schrijft een raadslid uit Noord-Brabant: “Ik ben bedreigd op het schoolplein in aanwezigheid van mijn kinderen vanwege een kwestie rond de verplaatsing van een varkensstal”. Een raadslid uit Drenthe meldt te zijn klemgereden en bedreigd in aanwezigheid van zijn vrouw.
De impact van dat soort bedreigingen is groot, weet de voorzitter van de NVR, Bahreddine Belhaj. “Vaak zijn het dingen die juridisch op het randje zijn”, zegt hij. “Dan sturen mensen bijvoorbeeld: ‘Ik weet waar je woont.’ Dat soort dingen kunnen niet altijd door het OM worden opgepakt, maar als iemand die boos is zoiets schrijft, of zelfs zegt: ‘Ik weet waar je kinderen op school zitten’, dan wordt dat door iemand natuurlijk wel degelijk als zeer bedreigend ervaren.”
Hij merkt op dat bedreigingen lang niet altijd anoniem worden gedaan. “Je ziet vaak gewoon een privénaam in een mailtje staan. Dat zegt volgens mij veel over de tijd waarin we leven”, zegt Belhaj. “Mensen vinden dit soort gedrag gewoon normaal. Terwijl dat het natuurlijk absoluut niet is. Bedreigen kan niet. Punt.”
Raadswerk in coronatijd
Ondanks de toegenomen bedreigingen, wil het overgrote merendeel van de gemeenteraadsleden door met het werk. Driekwart van de in de enquête ondervraagde raadsleden zegt opnieuw verkiesbaar te zullen zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart dit jaar. Hoewel ruim 80 procent het raadswerk in coronatijd (met veel onlinevergaderingen en weinig ontmoetingen met inwoners) minder leuk zegt te vinden, is het voor velen nog altijd bevredigend genoeg om door te willen.
Stoppen ze wel, dan heeft dat meestal te maken met de werkdruk. Die is de laatste jaren veel hoger geworden, vindt ook Belhaj, die zelf gemeenteraadslid is voor de PvdA in Lelystad. Het komt volgens hem omdat er de laatste jaren veel taken zijn overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten. Denk bijvoorbeeld aan de jeugdzorg, of aan de zorg voor ouderen en langdurig zieken. Belhaj: “Elke keer dat dat gebeurt komt er ook weer een groot dossier bij voor de gemeenteraden. En er gaat niets af.”
De NVR pleit daarom bij monde van Belhaj al langer voor meer geld voor ondersteuning van de gemeenteraadsleden. Wat hem betreft moeten zij meer steun krijgen van fractieassistenten en de griffie, en meer geld voor bijscholing.